1 november. Voor vzw Reveil (die elk jaar met Allerheiligen mensen samenbrengen op de plaatselijke begraafplaats met muziek en woord en warmte) schreef ik vorig jaar dit verhaal.

Papa

Ik verzamel restjes, al meer dan dertig jaar. Het is bizar wat je onthoudt, als je drie bent, of bijna vier. Ik herinner me de seismische schok niet waarmee hij uit ons leven verdween.

Maar wel:

– dat ik eens vooraan in zijn auto mocht zitten. We gingen een kast gingen ophalen bij Ikea.

– dat zijn duimnagel zwart was. Die had een keer tussen de autodeur gezeten.

Dat zijn de twee enige herinneringen waarvan ik graag wil geloven dat ze echt en van mij zijn, omdat niemand anders dat nog wist, behalve ik. Ik twijfel aan twee andere souvenirs, omdat er ook foto’s van bestaan en ik me dus misschien gewoon de verhalen toegeëigend heb die me erbij verteld werden:

– dat we in juten zakken samen van een grote gele glijbaan gleden in het Melipark op één van de laatste dagen.

– dat hij in die laatste winter ons eens thuis opwachtte op een schoolavond. Met een sneeuwpop met een bloempot op zijn kop.

Er zijn best veel foto’s. Ik heb ze allemaal zo vaak bekeken. Zwartwitte van een kindertijd in knellende hemdjes en korte collegebroekskes. Gelige uit de jaren zeventig. Sigaretten overal. En een blonde jongen op de studentenkamer van mijn moeder, waar jongens niet mochten komen. Foto’s van grote vrachtschepen, kleine kajuiten, veel water. Bruinige prentjes uit de eighties, waar ik opeens ook op verschijn. Hij die boven een glazen bakje hangt op de materniteit, wij twee thuis in de zetel met een beer die hij eens meebracht uit Tokyo, wij twee in de duinen, wij twee aan de waterkant in het Zuiden van Frankrijk. Hard bewijs dat hij een liefhebber was van hippe zwembroeken en ook niet te beroerd om een emmertje water over z’n hoofd te laten kappen.

Daarnaast heb ik:

– een vijftal seconden bewegend beeld, gefilmd tijdens een trouwreceptie. Een blonde jongeman in een kapiteinspak ziet de camera en trekt een gekke bek.

– een audiocassetje uit 1984 waarop mijn moeder mijn eerste woordjes registreerde. Ik ben anderhalf en word ondervraagd over dierengeluiden. “Wat doet de koe, de poes, het schaap, de hond?” Dan een glimlachende stem, die ik niet herken: “En wat doet den appel?” Je hoort de peuter fronsen. Het blijft een goede vraag.

– een bruine lederen portefeuille die toen al zijn beste tijd gehad had, met daarin: een verfrommeld papiertje met de regels van sinus en cosinus. In 1987 had je die nodig om containers in een schip te laden zonder dat het ging kapseizen. Misschien is het vandaag nog zo.

– een bandje van Karajan dat ze uit de oude Volvo gehaald hebben. Misschien speelde het die avond toen hij van de haven naar huis reed. Soms zoek ik de muziek eens op youtube. Er zijn ergere soundtracks dan de Notenkraker.

– een half pakje rode Belga, waarvan ik er tien jaar later eens eentje rookte om te begrijpen waar iedereen zo lelijk over deed. Had ik beter niet gedaan.

– zijn kapiteinspet. Komt nog steeds van pas op verkleedfeestjes.

– dikke cursussen van de zeevaartschool over de stand van de sterren.

– het graf met een vergeelde foto op en niets meer waar eerder dat aangevreten buxushaagje zat. Ik nam het kind eens mee toen ze een maand of zeven was. “Dit is je kleindochter”, zei ik. Het was stil. Dit is zever, dacht ik. En toen gingen we terug naar huis.

– Meerdere bevoorrechte getuigen die zeggen dat het fijn pinten pakken was met hem.

Had ik zo graag een keer gedaan. Misschien aan dat meertje, in de Ardèche.

Dan kon hij me alles vertellen, wat ik niet weet. Of dan konden we gewoon een beetje zitten zwijgen. Of wat emmertjes water over elkaar gooien. In onze hippe zwembroek.