De GeboorteBeweging verzamelt onder de hashtag #genoeggezwegen verhalen van moeders die geen inspraak of informatie kregen of geconfronteerd werden met onverschillig, onrespectvol of simpelweg gewelddadig gedrag bij hun bevalling. Het gebeurt nog te vaak en niet zelden ondanks goede intenties en hard werk van zorgverleners (in mijn verhaal absoluut het geval). Lees de getuigenissen hier (opgelet: heftige inhoud) of schrijf anoniem je eigen verhaal.
Dit is niet mijn actie, maar ik steun ze wel om een stem te geven aan mijn mailbox vol getuigenissen van ouders, die reageerden toen ik in mei mijn verhaal deelde.
Waar deze actie voor staat: het is een mensenrecht om als barende als mens behandeld te worden. No means no. Het zou mooi zijn als een moeder die bezig is met bevallen zich alleen daar mee moet bezig houden, zonder vrezen voor haar seksuele of psychische integriteit. Laat ons samen werk maken van een andere bevalcultuur die uitgaat van de rechten van moeders.
Dit is geen verzameling uitzonderlijke verhalen: misschien is bevallingstrauma zeldzaam, maar het niet betrekken van vrouwen als beslisser in hun eigen geboorteproces, lijkt jammer genoeg eerder de norm. Er zijn gelukkig veel moeders die wel leuke ervaringen hebben en niemand moet een trauma aangepraat worden. Iedereen beleeft haar bevalling en de zorg die aangeboden wordt anders. Het gaat er hier om te benadrukken dat elke moeder rechten heeft.
Natuurlijk zijn we blij met de zorgmogelijkheden in ons deel van de wereld. Natuurlijk zijn we blij dat onze professionals de technologie en de knowhow voorhanden hebben om ons en onze kindjes veilig te begeleiden. Natuurlijk zijn we blij als onze kindjes à terme, rozig en ademend ter wereld komen. Dat spreekt voor zich.
Maar je bent geen prinses op de erwt als je je bevalling graag met behoud van lijf en leden en zonder psychisch trauma doorkomt. Respect en inspraak vragen: dat zijn geen kuren, maar mensenrechten en ook nog eens: de wet. Het is niet altijd mogelijk om te voorkomen dat ouders getraumatiseerd raken door een heftige geboorte, maar dat is nog iets anders dan een trauma over de zorgverlening.
Geboortes zijn onvoorspelbaar. Onze zorgverleners hoeven God niet te zijn, ze moeten niet kunnen toveren, geen droombevallingen garanderen of elk onheil kunnen vermijden. Graag zouden we tijd krijgen, zachte aanwezigheid, gehoord worden, gesteund, ook als het anders gaat dan iedereen hoopte.
Het is een oproep om de beschikbare (evidence based) expertise te confronteren met de keuzes en wensen van ouders en samen tot een behandelplan te komen waar moeder van kan zeggen: hier ga ik voor. Ook tijdens de bevalling: barende moeders kunnen immers nog nadenken, want een wee is geen lobotomie zoals Celia Ledoux dat zo mooi zei. En ook de mama die overspoeld raakt moet er vertrouwen in kunnen hebben dat haar zorgverlener haar grenzen niet overschrijdt. Merk op: veel van deze verhalen gaan helemaal niet over noodsituaties, waarin geen communicatie of inspraak meer mogelijk zou zijn. We vragen niet zoveel: met kleine maatregelen kan – ook in lastige omstandigheden- een groot verschil gemaakt worden in de beleving van moeders zonder de baby’s veiligheid een moment in gevaar te brengen.
Waar en hoe je ook bevalt: barenden hebben in élke setting recht op een respectvolle behandeling en om te kiezen wat ze willen. Overmedicalisering (te snel, te veel ingrijpen) is een belangrijk deel van het probleem, maar er zijn ook verhalen van moeders die bij een fysiologische bevalling niet gehoord werden.
Het is geen verhaal van moeders alleen: lees ook de verhalen van geliefden die zich machteloos en vergeten voelden. Het is een systeemprobleem, dat evenzeer zorgverleners beschadigt. Dit onderzoek concludeert bijvoorbeeld dat trauma bij Australische vroedvrouwen niet zelden te maken heeft met machteloosheid over de manier waarop barenden behandeld worden, met geloven in alternatieven, maar ze niet kunnen aanbieden. Verhalen genoeg van gefrustreerde vroedvrouwen, stagiaires en assistenten die suggereren dat het hier te vaak niet anders is.
Laat ons niet vergeten dat er heel wat artsen en vroedvrouwen zijn die weten wat er speelt en hun best doen om het anders aan te pakken. Ze verdienen een standbeeld en een actie op zich. Dit is ook geen oproep om de betrokken zorgverleners te gaan namen en shamen: er zit uiteraard in al deze verhalen ook een mens achter de professional. Een kleine minderheid van hen zoekt misschien best een andere baan. Maar laat ons oog hebben voor de zorgverlener die meedraait in een systeem, zijn/haar job probeert te doen, geleerd heeft wat zij/hij geleerd heeft, doet wat hij/zij kan en dat vaak onder zware werkdruk. Dat men net op hen verder wil besparen zal ons véél kosten (see what I did there, mevrouw De Block?). Het gaat er om dat ondanks al die moeite van professionals, er toch nog vaak een kloof lijkt tussen patiëntenrechten en praktijk. Laat ons samen uitzoeken hoe we die kunnen dichten.
Dit is geen oorlogsverklaring, zoals hier ook zo mooi geschreven staat. Weinig hiervan is niet op te lossen. Aan de zorgverlener die zich slecht of schuldig voelt bij het lezen van de verhalen: weet dat het zoveel deugd doet en hoop geeft om te lezen hoe jullie willen luisteren naar deze verhalen, praktijken in vraag stellen en deel willen zijn van de oplossing. Dat is, echt, goud waard. Deel vooral ook je eigen verhaal!
Hier wordt geijverd voor een moedergestuurde zorg. Net omdat een bevalling een machtig moment in het leven is en we zo erg geloven dat het écht anders kan. Deze actie wil ogen openen, niet om zwangere vrouwen bang te maken, maar om hen net de kans te geven om zich vol vertrouwen over te geven aan het bevallingsproces en de bekwame zorg van de mensen die hen bijstaan. Er kan niet genoeg benadrukt worden: een bevalling is een life event, waarbij je zorgverleners for better (or for worse) onvergetelijk zijn (zie mijn en zoveel andere verhalen voor bewijs daarvan).
Edit: intussen zaten we ook in Van Gils en Gasten, maar het is intussen wel duidelijk dat onze talenten elders liggen dan in het assertief aanbrengen van nuance en kadering in een tv-setting. Voor de broodnodige onderbouwingen kan u dus terecht in een komend stukje voor Charliemagazine. Daarin schrijven we, verder dan de aanklacht, hoe het dan wel anders kan. Wordt vervolgd dus! Tot het zover is, is alle feedback welkom.
Vijf bevallingen achter de rug en geen enkele was een piece of cake. Een keer liep het bijna fout toen de baby een hersenbloeding kreeg tijdens het indalen. Maar geen enkele keer heb ik me respectloos behandeld gevoeld.
wat een heftige ervaringen! maar geweldig te horen dat de omkadering goed was. hopelijk mogen meer en meer moeders het zo meemaken.
zou ik nog mogen vragen: was er nazorg beschikbaar? of was er mogelijkheid om te debriefen? had je daar behoefte aan? (probeer zicht te krijgen op de mogelijkheden daarrond)
Niets daarvan maar de laatste keer is ook al bijna 18 jaar geleden. Ik denk dat we daar ook niet om vroegen toen. En de verpleging ving eigenlijk veel op.
snap wat je wil zeggen, het is nogal nieuw om als mama ruimte op te eisen voor je beleving van de dingen. maar als ze het opvingen was er dus wel enig bewustzijn rond. klinkt als een topteam daar.
Zo droevig, die verhalen op de link…
Ik ben hier in Spanje ook vrij bruut behandeld geweest door het verplegend personeel toen ik aankwam in het ziekenhuis. Gelukkig was de gynaecologe wel vriendelijk en behulpzaam en ging de bevalling vlot. Maar nazorg was compleet onbestaande, terwijl ik door die knip de eerste dagen amper uit bed kon en al helemaal niet naar de wc. Dat heeft verhalen opgeleverd die ik liever niet vertel. Ik was er ook niet goed van hoe ze mijn drinkende baby gewoon van mijn borst wegrukten omdat ze gemeten moest worden ofzoiets.
Eigenlijk zou het personeel op de verloskundige afdeling eerst een Emotionele Intelligentie Test moeten afleggen voor ze daar mogen werken.
Wat rot Katleen 🙁 Maar ik zou er vanuit gaan dat 99% van hen die test zou doorstaan. Ik moet de eerste nog tegen komen die met sadistische intenties aan een zorgberoep begon. Zowat alle verpleegsters en vroedvrouwen en artsen die ik ken hebben goede bedoelingen en niet zelden een groot hart voor hun patiënten. Ik vrees alleen dat we in een systeem beland zijn en een angst cultuur, waar risicomanagement voorgaat op empathie, waar tijdsdruk persoonlijk contact bemoeilijkt en waar je afgestompt raakt. Vaak gaat het om kleine dingen: niet beseffen dat je de deur open laat staan, vergeten mama toe te dekken, vergeten dat het niet evident is dat de stagiaire ook mag voelen, vergeten op een voor hen doodgewone werkdag is, dat dit een van dé dagen in het leven van die ouders is. etc. Het is ook zo’n paternalistisch systeem, een mondige patiënt is snel vervelend. En ik kan dat ook begrijpen, onder tijdsdruk, maar het is wel tijd om de kloof te dichten tussen patientenrechten en evidence based care enerzijds en de huidige praktijken anderszijds.
Ja, dat begrijp ik wel, dat het voor hen natuurlijk dagelijkse routine is, en vaak slopend werk. En ik begrijp ook wel dat ze vaak heel snel beslissingen moeten nemen waar veel risico aan verbonden is, en dat ze alles niet even van naaldje tot draadje (vergeef me de uitdrukking) kunnen gaan uitleggen op dat moment. Maar ik ben wel geschrokken van de opmerkingen die sommige mensen op die link te verwerken kregen. Sommige opmerkingen waren echt superbot tot vernederend toe. Misschien kan het geen kwaad om sommige mensen op de materniteit er nog eens op te wijzen dat als je met iemand genitaliën in de weer bent, je toch wel een beetje op je woorden moet letten, ook al sta je onder druk…
Blij dat ik me wel gesteund en gehoord voelde, door een geweldig vroedvrouwenteam die zeer welkom was bij onze ziekenhuisbevalling, die eigenlijk een thuisbevalling had moeten zijn. En ja, ik ben 2 weken voor de bevalling nog op zoek gegaan naar een gyneaco die het risico wou nemen ons stuitje natuurlijk ter wereld te helpen. Niet evident om die te vinden…
Mijn gyn vond dat vanzelfsprekend om toch een stuitje op de wereld te zetten. Met de woorden “ge kunt dat wel”. Of hij wist al op voorhand dat ze net voor de bevalling nog ging draaien :-).
uw gyn: een standbeeld 🙂
wat goed lotte! kan me voorstellen dat dat niet makkelijk was.
Oooo wat een sensatiezucht, dit artikel! De cartoon bovenaan alleen al. Als een sonde moet, moet het! Kun je niet zachtjes doen, is altijd onaangenaam. Beseffen jullie wat voor extra stress jullie veroorzaken bij toekomstige moeders? Zorgverleners stellen alles in het werk om moeder en baby in leven te houden, hardhandig of niet. Wees verdomme dankbaar! Groeten van een mama die een spoedkeizersnede moest ondergaan (#lieverhardhandigdanlevensbedreigend!)
Alle begrip voor je mening. Ik ben er ook ten allen tijde voor om moeders positieve verhalen te vertellen, maar er gaapt hier een kloof tussen patientenrecht en praktijk en deze verhalen mogen ook gehoord worden. Als een sonde moet, moet ze. Dat dat een onaangename procedure is: zeker. Maar daar gaat het hier niet over. #genoeggezwegen gaat over respect en informed consent, niet om bevallingstrauma. Je hebt als patient het recht om geinformeerd keuzes te maken over je behandeling: voordelen, nevenwerkingen, alternatieven en dan mag je daar toestemming voor geven of de behandeling weigeren. Ook in noodsituaties blijft de moeder diegene die beslist. Dat is een simpel mensenrecht. Het is bepaald geen of/of verhaal tussen moeder en baby. Dat moeders een levensreddende procedure voor hun kind zouden weigeren, het lijkt me bijzonder onwaarschijnlijk. Dit voorbeeld, toevallig het mijne, gaat over verlies van dialoog en contact in een proces dat bepaald langer duurde dan dit moment. Het is geen cartoon, maar mijn getuigenis over mijn beleving. Ik ben bijzonder dankbaar dat mijn baby perfect gezond geboren werd. Ik heb nog nooit ergens de competentie of intenties van mijn zorgverleners in twijfel getrokken en zal dat nergens doen. In heel veel verhalen is dat ook het probleem niet. Ik denk dat het absoluut de moeite zou zijn om van dialoog en inspraak een prioriteit te maken. Dat kan perfect zonder babylevens in gevaar te brengen.
Ik ben al een hele tijd aan het proberen vatten en onderzoeken waarover deze geboortebeweging en genoeggezwegen gaat, omdat het me – persoonlijk – zeer tegen de borst stuit. En nu zie ik ineens iets helder. Hierboven staat: het gaat om mensenrechten, meerbepaald patiëntenrechten – respect daarvoor en geïnformeerde dialoog/inspraak. Zeer belangrijk inderdaad, in een ziekenhuis of andere medische setting! Maar weet je wat: een zwangere is helemaal geen patiënt of een ziek iemand, dat is gewoon een volwassen vrouw die gaat bevallen en haar eigen keuzes maakt en verantwoordelijkheden opneemt. Haal dit uit een medicale setting, alsjeblieft. Daar zit’m het toch?! Ik ben niet zo welbespraakt, ik voel echter wel aan wat juist zit en waar hypes de mist in gaan. Ik begrijp het nog niet helemaal wat dit nu allemaal betekent, hoor. Wil vooral ook mijn stem laten horen, die ik nog bijschaaf. Het raakt mij omdat ik zelf ook mama ben – al bijna vijf jaar – maar mijn bevalling heel bewust niet uit handen heb gegeven.
Bedankt voor je input. Volledig eens ook: haal een geboorte waar kan uit de medische setting. Maar overmedicalisering is maar een deel van het probleem. Ik hoor ook verhalen van mama’s te horen kregen dat epidurale verdovingen zijn voor moeders die hun best niet doen of die voelden dat er iets mis was en interventie nodig was en niet gehoord werden. Ook bij een fysiologische geboorte kan dat perspectief op mama als volwassene die beslist verloren gaan. Helemaal akkoord dat een huiselijker setting alles vaak vlotter zou doen lopen, angst en stress zou nemen en meer vertrouwen geven. Anderszijds: ook het meest gemedicaliseerde proces kan er een zijn waarin moeders eigen keuzes maken en verantwoordelijkheid nemen. Het gaat mij om het fundamentele principe: je beschikt over je eigen lichaam en dat wordt pas aangeraakt als je er toestemming om geeft. Ook in tijden van nood, duidt de wet de moeder als patiënt die recht heeft op informatie en inspraak. Als je er op kan rekenen dat je zorgverleners alleen die ingrepen voorstellen die echt nodig zijn, wordt die dialoog veel makkelijker. Ik denk dat deze verhalen tegen de borst stuiten omdat ze als een aanval overkomen, tegen hardwerkende mensen die het goed bedoelen. Wat mij betreft is dit een roep om verandering en dialoog. Ik moet het eerste verhaal nog tegenkomen waarin inspraak en dialoog het verschil niet gemaakt hebben.
Je onderschat je talenten denk ik…’over het assertief aanbrengen van nuance en kadering in een tv-setting’. Ik kijk nooit naar Van Gils en Gasten en zag toevallig je passage, ik was geraakt. Ik ben tweemaal redelijk vlot bevallen maar nog altijd voel ik boosheid omdat mensen in mij geknipt hebben zonder het mij te vragen of dat ze mij weeenremmers hebben aangepraat omdat het te lang duurde (vooral voor het personeel dan had ik de indruk).
Ik vond dat je het juist heel assertief en kwetsbaar aangebracht hebt. Het is helemaal niet nodig jezelf zo naar beneden te halen :). Om zo’n intiem verhaal op tv te brengen zonder volledig in tranen uit te barsten is juist heel veel moed nodig. Bedankt en goed gedaan!